محاسن التأویل (قاسمی)تفسیر قاسمی (محاسن التاویل) اثر جمال‌الدین قاسمی عالم سلفی شافعی اهل دمشق و متبحر در فنون ادب و از شاگردان شیخ محمد عبده است. محاسن التاویل از بهترین تفاسیر معاصر به‌شمار می‌رود و جامع آرای سلف و خلف و ماثور و معقول است. از ویژگی‌های این تفسیر، توجه به اشارات علمی قرآن است. ۱ - معرفی اجمالی مؤلفتفسیر قاسمی (محاسن التاویل) نوشته جمال‌الدین ابوالفرج محمد بن محمد، معروف به قاسمی (متوفای ۱۳۳۲). وی در دمشق متولد شد و در فقه و تفسیر و حدیث شهرت یافت و از رهبران نهضت سیاسی ضد استعماری در منطقه شام بود. در محضر استاد شیخ محمد عبده به آموختن پرداخت و علم و سیاست را از وی فرا گرفت و در تفسیر خود از آنها بهره جست. او در تفسیر خود به آرای علمای گذشته در فقه و تفسیر اهتمام و توجه کرد و با احتیاط به دستاوردهای علمی روز هم توجه نمود. به همین علت اثر وی، از بهترین تفاسیر معاصر به‌شمار می‌رود و جامع آرای سلف و خلف و ماثور و معقول (با سبکی بدیع و متقن و دقیق) است. او در تفسیر خود با تسلط و مهارت زیاد بر زبان روز، سخن گفته است و به‌همین جهت کتاب وی شهرت فراوانی یافت و مورد توجه همگان قرار گرفت. ۲ - ویژگی‌های کتاباز ویژگی‌های این تفسیر، توجه به اشارات علمی قرآن است. نویسنده این تفسیر، معتقد است که قرآن در بردارنده اسرار علوم کائنات است و از همین‌رو در مقدمه تفسیر خود، فصلی را به بحث در مورد مسائل نجومی مطرح در قرآن اختصاص می‌دهد و مسائل مربوط به آفرینش و تدبیر هستی را بررسی می‌کند و در پایان می‌گوید: از شفگتی‌های قرآن این است که چنین دقایقی علمی را که همه ملت‌ها از آن بی‌خبر بوده‌اند بیان می‌کند؛ چنانکه هیچ‌کس در هر زمان و با هر معلوماتی، در ایمان به آن تردید نمی‌ورزد. پس مردمان گذشته، متناسب با علوم خود این آیات را می‌فهمیدند؛ تا اینکه علم و دانش توانست پرده از حقایق آنها بردارد تا معنای صحیح آنها به‌خوبی فهمیده شود. پس این‌گونه آیات برای متاخرین معجزه است و این معجزات به‌تدریج (با پیشرفت علم) آشکار می‌گردد و هر‌اندازه علم و دانش توسعه یابد این حقیقت برای مردم روشن‌تر می‌گردد. تالیف این تفسیر در سال ۱۳۲۹ پایان یافت. ۳ - پانویس
۴ - منبعمعرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، ج۲، ص۴۹۴. رده‌های این صفحه : تفاسیر اجتماعی | تفاسیر ادبی | تفسیرهای اهل‌سنت قرن 14 (قمری) | تفسیرهای قرآن (عربی) | کتاب شناسی تفسیر | کتب تفسیری
|